CAMSA – ngày 27/7/2009.
Hàng loạt những vi phạm pháp luật của Công ty may Sơn Hoa (W&D Apparel) và các công ty môi giới Xuất khẩu lao động Việt Nam là LEAPRODEXIM, V-COALIMEX, LETCO đã biến những nữ công nhân Việt Nam đi làm việc ở Jordani thành nạn nhân của nạn buôn người. Được sự giúp đỡ của CAMSA và các tổ chức phi chính phủ khác, công nhân đã được giải thoát và về nước. Bức xúc trước những vi phạm của các công ty môi giới Việt Nam, những công nhân đã làm đơn khiếu nại, tố cáo.
Đơn khiếu nại đã được gửi đến các cơ quan có chức năng của Việt Nam như Văn phòng Chính Phủ, Bộ Lao động Thương binh Xã hội, Cục quản lý lao động ngoài nước, Viện kiểm soát, Ban Thanh tra Chính phủ… Công nhân mong mỏi được sự giúp đỡ giải quyết của các cơ quan trên,để quyền lợi hợp pháp của mình được bảo vệ trước sự xâm phạm trái pháp luật của LEAPRODEXIM, V-COALIMEX, LETCO.
Dưới đây là một trong những lá đơn Tố cáo của công nhân đã gửi đi.
Cộng Hoà Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam
Độc Lập – Tự Do – Hạnh Phúc
Đơn Kiến Nghị
Tôi tên là: Nguyễn Thị Vân (sinh ngày 15/09/1986)
Quê quán: Đội 11, Xóm Nghi Xuân, Thanh Lâm, Thanh Chương, Nghệ An
Tôi muốn trình bày một số sự việc như sau:
Tôi được công ty Da Giầy tiếp nhận tuyển dụng đưa sang Jordani lao động xuất khẩu tại nhà máy may Sơn Hoa. Trước lúc đi tôi đã đóng cho công ty một khoản tiền, bao gồm: tiền đặt cọc 1.200 USD; tiền khám sức khoẻ 500.000 VND; tiền làm visa 20 USD; tiền đồng phục 200.000 VND; tiền hồ sơ 50.000 VND. Ngoài ra còn các khoản tiền khác như tiền làm hộ chiếu 800.000 VND (làm lấy gấp), tiền chi phí đi lại ăn ở từ ngày xét tuyển cho đến lúc bay. Với những khoản tiền trên tôi đóng làm nhiều lần khác nhau. Nhưng chỉ có duy nhất một lần tôi nhận được phiếu thu tiền (biên lai). Còn lại những lần khác tôi đã năm lần bảy lượt trực tiếp đến công ty hỏi (chưa kể gọi điện), thì người công ty nói là giám đốc đi vắng nên không có chữ ký và dấu. Ngoài ra họ còn bảo là “cũng không cần phải có biên lai vì dù sao trước lúc ra sân bay thì mọi giấy tờ liên quan đều bị thu lại hết, người lao động không được phép giữ bất kỳ một thứ gì.” Còn vấn đề hợp đồng thì lúc ký họ chỉ đưa tôi từng tờ một để ký và điểm chỉ, ký xong họ thu lại. Ngay cả hợp đồng cũng không được đọc chứ nói gì đến chuyện giữ. Mọi giấy tờ liên quan đều bị thu lại, tôi không được giữ một thứ gì. Khi tôi đề cập đến vấn đề học tiếng và học định hướng, thì người công ty bảo là không cần… Đó là một việc làm không bình thường mà sau này tôi mới nhận ra.
Sang đến nơi khi nhận phòng, cất hành lý, tôi đi cùng mọi người xuống xưởng sản xuất và bắt tay làm việc luôn. Tôi đã tuân thủ mọi quy định mà nhà máy đề ra, nỗ lực làm việc cố gắng hết sức mình. Ngày nào cũng như ngày nào đều làm việc từ 7:30 sáng đến 10 h – 11 h đêm mới nghỉ. Người ta giao cho tôi làm một lúc hai công đoạn. Nhưng tôi không được hưởng mức lương như trong hợp đồng đã ký. Mặc dù tôi đã đi làm được 9 ngày, trong đó có hai ngày tôi đã được lĩnh lương (với hai ngày công đó tôi đã được nhận 10 USD và còn 4,5 USD nhà máy giữ lại chuyển sang tháng sau; tổng cộng hai ngày công của tôi được 14,5 USD). Tình trạng này tôi sợ mình phải lăn theo vết xe đổ của những người đi trước. Vì những người đi trước họ đã làm được năm tháng, nhưng không tháng nào là tháng không phải đề xuất lên ông chủ về việc lương lậu. Chính vì vậy mà tôi cảm thấy không yên tâm đi làm trong lúc lương lậu lại mập mờ như vậy. Ở đây tôi đi làm trong ba năm, không phải ba tháng nên tôi cần một câu trả lời rõ ràng (giấy trắng mực đen) từ phía ông chủ. Vậy là tôi cùng với mọi người đã có ý kiến lên ông chủ. Đồng thời gọi điện về cho phía công ty cung ứng và môi giới để nhờ họ đứng ra can thiệp giúp. Nhưng kết quả không chỉ không khá hơn mà còn tệ hơn thế. Chính vì vậy mà tôi quyết định đứng lên cùng mọi người đình công đòi quyền lợi cho chính bản thân mình.
Lúc đình công chúng tôi đã liên tiếp gửi ba lá đơn lên ông chủ với nội dung là yêu cầu ông chủ trả lương đúng như hợp đồng đã ký cho chúng tôi yên tâm đi làm việc. Nhưng ông chủ không những không chấp nhận mà còn cho cảnh sát và nhân viên nhà máy vào đánh đập, hành hung chúng tôi… (tôi đã có bằng chứng cụ thể). Tôi đã phải sống trong cảnh đối xử tệ bạc, bị hành hung như một súc vật. Vậy mà không có ai biết đến và bênh vực. Khi gọi điện thoại về công ty cung ứng xuất khẩu lao động thì được báo là nhầm máy… Đại sứ quán Việt Nam tại Jordani thì chưa có. Một điều đáng sợ là luật pháp ở nước bạn không bảo vệ cho chúng tôi mà còn nối giáo cho giặc, tiếp tay cho ông chủ để đàn áp chúng tôi. Tính mạng của tôi cũng như mọi người lúc đó như ngàn cân treo sợi tóc; kẻ bị thương người bị ốm. Rồi điều rất may đến với chúng tôi đó là báo Tuổi Trẻ lên tiếng và chính phủ Việt Nam biết đến nên đã cử đại diện sang Jordani đàm phán giải quyết mua vé cho chúng tôi về nước.
Từ ngày tôi về nước tới nay, mặc dù công ty đã ba lần gọi tôi lên giải quyết thanh lý hợp đồng, nhưng cả ba lần đó, tôi đều không đồng ý. Vì lần thứ nhất công ty tính ra tôi còn nợ công ty số tiền rất lớn đó là 1.568,13 USD (trong đó có 600 USD tiền vé máy bay; 968,13 USD tiền người lao động phải bồi thường cho công ty Sơn Hoa ở Jordani). Còn lần thứ hai và lần thứ ba thì công ty bảo hiện tại người lao động còn nợ công ty một khoản tiền rất lớn, nhưng xét về hoàn cảnh hiện tại thì người lao động không thể trả được cho công ty, vì vậy mà công ty sẽ xí xoá món nợ cho tôi. Ngoài ra công ty sẽ hỗ trợ cho tôi 150 USD với điều kiện là tôi phải viết đơn xin hỗ trợ và cam kết là sau khi thanh lý hợp đồng hai bên sẽ xoá bỏ mọi vướng mắc, vấn đề liên quan và tôi không được kiện cáo ra toà nữa.
Bản thân tôi xuất thân từ nông thôn. Để sang Jordani lao động, tôi đã phải vay nợ ngân hàng hai chục triệu đồng, chưa đủ còn vay nặng lãi ngoài. Nay tôi bị đối xử tàn tệ, được Chính Phủ can thiệp cứu giúp nên mới về được đến nhà, không bị bỏ mạng nơi xứ người là một điều hết sức may mắn. Tuy nhiên, món nợ đã và đang tiếp tục đeo đẳng tôi, lãi mẹ đẻ lãi con, tôi không biết ngày nào mới có thể trả được. Tôi không cả dám về nhà, vì sợ về nhà người ta lại đến đòi nợ thì không biết ăn nói thế nào khi trong nhà không còn cái gì đáng giá để bán, chỉ trông chờ vào mấy sào ruộng. Thực sự tôi đã bị đẩy đến bước đường cùng.
Vậy tôi gủi đơn này đến quý cơ quan, hòng mong được cứu giúp để tôi đòi lại được quyền lợi (sự công bằng) của chính bản thân mình.
Tôi yêu cầu phía công ty cung ứng xuất khẩu lao động đưa tôi đi lao động Jordani:
1) Hoàn trả lại toàn bộ chi phí ban đầu cho tôi.
2) Bồi thường cho tôi vì công ty đã vi phạm hợp đồng.
3) Bồi thường về vật chất và tinh thần, sức khoẻ cho tôi, sau tất cả những gì mà cảnh sát và nhân viên nhà máy đã gây ra cho tôi (đánh đập và hành hung dã man).
Tôi rất mong được sự quan tâm giúp đỡ của quý cơ quan.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Hà Nội ngày 30/07/2008
Người làm đơn ký tên
Nguyễn Thị Vân